Sự Sai Lệch Của Những Cảm Thức Nguyên Thủy

Truyện ngắn của NGUYỄN THANH HIỆN

...                          tuổi thơ của ta đã qua lâu, nhưng hết                          thảy những gì tuổi thơ ta trải qua giờ                          chúng chẳng chịu để cho ta yên, ký ức                          tuổi thơ tựa thứ dẫn dắt vừa thật lòng                          vừa giễu cợt khiến ta càng rối rắm trước                          cuộc sắc không.  ...thật tình là ta đang đói, đang thèm một bữa cơm cho thật no, nhưng không thể không vui vì hết thảy bọn nhỏ trong làng đương háo hức gặp mặt nhà truyền giáo trẻ tuổi, người mà ngay cả những người già đương hấp hối vẫn còn háo hức gặp, đây là thời chẳng còn bi kịch, ngay cả những người lớn trong làng còn chưa hiểu hết câu ấy huống hồ là bọn ta, nhà truyền giáo tuổi trẻ đã đến làng ta lúc nào, hoặc chưa đến làng ta lần nào, thì ngay cả những người lớn trong làng còn chưa xác định nổi, huống hồ lũ nhỏ bọn ta, không ai xác định nổi là đã đến, hay chưa đến, nhưng ai cũng cho là câu nói ấy đã nói ra từ miệng nhà truyền giáo tuổi trẻ, chưa đến hoặc đến rồi thì không còn quan trọng, điều quan trọng bây giờ là cả làng đang chờ người đã nói ra câu ấy, thật tình bấy giờ là ta đang thèm một bữa cơm sao cho thật no bụng, nhưng không thể không vui vì hết thảy mọi người trong làng là đang vui, nhưng mà mẹ đã nghe người ấy nói ra câu ấy, hay là mẹ nghe người khác nói là đã nghe người ấy nói ra câu ấy, hình như kiểu chất vấn kiểu người lớn của ta khiến cho mẹ ta vui hơn, có nghĩa là ta đã làm cho hình ảnh nhà truyền giáo tuổi trẻ trở nên thiêng liêng hơn trong suy nghĩ của mẹ ta, nhưng cha ta thì lại muốn biểu lộ theo cách khác, mày hãy chạy đi xem thử ngay bây giờ, đấy là lần thứ hai ông lệnh cho ta, ba chân bốn cẳng ta phóng ra khỏi cửa, phải quay về nhà ngay nghe chưa, giọng gay gắt của cha ta lại đuổi theo ở phía sau, thật tình thì cái đói triền miên đã gây tổn thất khá lớn đối với làng ta, tính đến giờ phút ta phóng ra khỏi nhà ấy thì người làng chết đã non nửa, chết vì đói, đừng tưởng là trai trẻ thì không chết vì ăn không no, tính đến giờ phút ta phóng ra khỏi nhà ấy, đám trai trẻ cầm cày của làng, tức đám rường cột của làng, ai đã chết không kể, đám còn lại đều nằm liệt giường, thật tình là ta vô cùng cảm động khi nhìn thấy cảnh con cu chẻ lạt con gà quăng tranh, có nghĩa, trai trẻ lớp chết lớp đau (vì đói), để cho những ông bà cụ trong làng ra làm công việc chuẩn bị đón tiếp nhà tuyền giáo tuổi trẻ, ta nghĩ là cha ta sẽ rất vui khi nghe ta thuật lại những gì ta đã mục kích, trên các nẻo đường làng không còn thấy có phân bò, phân heo, không còn  thấy có lá mít khô lá xoài khô lá me khô, có nghĩa, khi nhà truyền giáo tuổi trẻ bước chân vào làng sẽ chẳng còn nhìn thấy những hình ảnh chết chóc của cây lá, để biểu lộ niềm vui của tuổi trẻ, lúc đầu là bọn ta chỉ vỗ tay và nhóp nhép miệng, chứ biết hát bài gì bây giờ, nhưng lập tức ta đã nghĩ ra, bấy giờ ta cứ nghĩ là nhà truyền giáo tuổi trẻ đã phù hộ bọn ta, đây là thời chẳng còn bi kịch, ta xướng lên thế, lập tức cả bọn cùng vỗ tay và cùng xướng lên, này, cha của mày đã chết chưa, ta đang hứng thú cùng hát với lũ bạn như thế thì  cái thằng chết tiệt nhà ở ngay đầu làng ấy bỗng khều ta, nó bảo là cha nó đã chết vào hôm qua, lần này thì chắc chắn là cha của tao được vinh danh... không kịp nghe nó nói gì thêm ta đã ba chân bốn cẳng chạy trở về nhà, cứ tưởng là còn đủ thời giờ để thuật lại cho cha nghe những gì mình vừa mục kích được, nhưng quả tình là không còn có thời giờ, cũng chẳng biết chừng nào thì nhà truyền giáo tuổi trẻ đến làng, song, hình như để cho chắc chắn, cha ta đã quyết định như thế, là bà muốn cho lão già này chẳng được vinh danh hay sao, ta về đến nhà đúng vào lúc cha ta đang quát mắng mẹ ta, cháo loãng nấu với rau đắng, thứ thỊc ăn đặc biệt vẫn dành riêng cho cha ta, đổ vung vãi trên nền nhà, cha của con không còn chịu ăn uống, ông quyết định phải chết nội trong đêm nay, mẹ ta rỉ tai ta, trước tình hình nghiêm trọng như thế ta phải lập tức quyết định là chẳng nói lời nào, và cha ta thì dường như quá cẩn thận trong việc chuẩn bị nhận lãnh niềm vinh hạnh được ban tặng bởi nhà truyền giáo trẻ tuổi, ông cứ nhắm chặt hai mắt nằm im trên giường làm như thể là cái chết đã đến rồi, cha ta đã chết vào đêm hôm ấy, thật tình thì chẳng phải là cái chết đã đến theo nguyện vọng của cha ta, mà đến là vì cha ta đói khát đã quá lâu, ta là người bật khóc trước tiên, kế đến là các anh chị của ta, dẫu cha ta có vui đến mấy khi sắp được nhận lãnh niềm vinh hạnh, nhưng khi người sinh ra ta mới vừa nói năng đường hoàng thế bỗng hoá ra người thiên cổ thì ta không thể không bật khóc, nhưng mẹ ta đã vội vã lấy khăn tay nhét hết miệng anh em ta, chớ làm kinh động niềm vui của làng xóm, lần này về làng thì ngài truyền giáo chỉ vinh danh cho những người chết, các con hiểu chưa, mẹ ta chỉ thì thầm đủ để cho anh em ta nghe.